مقدمه
امروزه به دليل تغيير سبک زندگی مردم، آلودگی محيط زیست، افزایش استرسهاي محيطی، کم تحرکی، تغيير
ساعات خواب بر خلاف نظم بيولوژیک بدن و تغيير عادات غذایی علیرغم کنترل بيماريهاي واگير و عفونی، افزایش شاخص اميد زندگی و تغيير ساختار نسبی جمعيت به سمت سالمندي، بار بيماريهاي غيرواگير افزایش یافته است؛که سالانه هزینههاي سنگينی به نظام سلامت کشور تحميل میکند. ارتقاي سلامت و کاهش بار این بيماريها، مستلزم افزایش سطح سواد سلامت مردم و تغيير رفتار و شيوه زندگی آنهاست.
سازمان جهانی بهداشت در راهبرد 2014-2023 با توجه به تقاضا و گرایش مردم به طبهاي سنتی و مکمل در دنيا، کاربرد گسترده در حفظ سلامتی و پيشگيري از بيماري علاوه بر درمان بویژه در بيماريهاي مزمن سهولت دسترسی و کاهش هزینهها، بر ادغام خدمات طب سنتی و مکمل در نظام سلامت تاکيد کرد و پيشنهاد اصلاح ساختار در وزارت بهداشت کشورها در جهت توسعه استفاده از طبهاي سنتی و مکمل را ارائه داد.
در اسناد بالادستی کشورمان از جمله بند 12سيا ستهاي کلی سلامت، ابلاغيه رهبر معظم انقلاب اسلامی؛ نيز
بازشناسی، تبيين، ترویج، توسعه و نهادینه نمودن طب سنتی ایران و همچنين ا صلاح سبک زندگی و تغذیه مردم از وظایف توليت نظام سلامت یعنی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی شمرده شده است.
طب سنتی ایرانی (طب ایرانی) سلامت محور بوده و اغلب آموزههاي آن مبتنی بر اصلاح سبک زندگی است و با التفات به ریشهدار بودن این آموزهها در فرهنگ و باورهاي مردم قابليت پذیرش بيشتري داشته و علاوه بر این دسترسی به خدمات آن نيز براي مردم آسان است. ورود خدمات تایيد شده طب سنتی و آموزههاي آن در نظام سلامت با هزینه کمتر و قدرت بيشتر کمک زیادي به ارتقاي سلامت جامعه میکند.
برنامه ادغام و ترویج شیوه زندگی سالم بر اساس آموزههاي طب ایرانی در این راستا انجام میشود.
در این برنامه توانمندسازي دست اندرکاران نظام سلامت در راستاي استفاده از ظرفيت منطقی و تایيد شده خدمات طب ایرانی گامی در راستاي افزایش سطح سواد سلامت مردم برداشته و به این وا سطه مانعی براي افراطی گريهاي غير منطقی خواهد شد. علاوه بر این زمينه بهرهمندي هرچه بهتر و بيشتر مردم از ظرفيت خدمات تایيد شده در دسترس و ارزان طب ایرانی فراهم میشود.
اهداف
بهبود سبک زندگی بر اساس آموزه هاي طب ایرانی
- تکميل شناسنامه سبک زندگی سالم بر اساس آموزههاي طب ایرانی در 80 درصد جمعيت 6 سال و بالاتر
تحت پوشش برنامه طی سه سال از شروع برنامه
- افزایش دانش مورد نياز براي داشتن شيوه زندگی سالم بر اساس آموزههاي طب ایرانی در 20 درصد جمعيت
6 سال و بالاتر تحت پوشش برنامه ساليانه
- اصلاح نگرش مورد نياز براي داشتن شيوه زندگی سالم بر اساس آموزههاي طب ایرانی در 10 درصد جمعيت
6 سال و بالاتر تحت پوشش برنامه هر سال
گروه هدف در ترویج شيوه زندگی سالم بر اساس آموزههاي طب ایرانی جمعيت 6 سال و بالاتر در کل کشور
است.
شرح وظایف نیروی انسانی
- شرح وظایف کارشناس برنامه طب ایرانی معاونت بهداشت:
-تهیه و بررسی و بازنگری آئین نامهها، بخشنامهها، دستورالعملها، استانداردها ، تشکیلات و پیشنهاد اصلاحات
-تدوین برنامه جامع عملیاتی
-تعیین اولویتها ، اهداف و استراتژیها
-همکاری و هماهنگی درون بخشی و برون بخشی و جلب مشارکت مردمی تحت نظر مقام مافوق
-مشارکت در نظارت، پایش و ارزشیابی برنامههای جاری
-جمع بندی، تنظیم و تدوین نهایی گزارشات ادواری حاصل از پایش و ارزشیابی به انضمام ارائه تحلیل و پیشنهادات
-نظارت، طراحی و مشارکت در اجرای مطالعات پژوهشی کاربردی
-برگزاری، مشارکت و نظارت بر حسن برگزاری سمینارها ، کارگاهها و برنامههای آموزشی
-بررسی و شناخت وضعیت موجود به منظور تعیین نیازها و اولویتها
-تلاش در جهت اعتلای سطح دانش فنی و علمی همکاران شهرستانی
-نظارت بر اجرای ضوابط و دستورالعملهای ابلاغی
-بازنگری و طراحی توسعه و گسترش خدمات
-جمع بندی، پیشنهاد و پیگیری و نظارت برتامین و توزیع و نحوه استفاده از منابع مالی ، نیروی انسانی ، ملزومات تجهیزات و فضای فیزیکی مورد نیاز
-نظارت بر حسن جمع آوری دادهها، آنالیز اطلاعات و ارائه نتایج و شاخصها
-تشکیل و شرکت در کمیتههای علمی ، فنی و استانی به منظور بهرهگیری از تجارب
-تعیین نیازهای آموزشی جامعه مورد نظر از طریق طراحی برنامه نیاز سنجی آموزشی و طراحی برنامههای آموزشی مبتنی بر نتایج
-تهیه و تدوین بستههای آموزشی
-تامین و توزیع منابع مالی برنامههای آموزشی و نظارت بر هزینه کرد آنها
-نظارت و همكاري در طراحی، تهيه و تدوين مفاد، ابزار كمك آموزشي نظير پوستر، جزوه، پمفلت، فلوچارت، بيل بورد ، تراكت و ..
-مشاركت در آموزش گروههاي هدف با هماهنگي درون بخشي و برون بخشي و ساير ارگانهاي ذيربط
-مشاركت در آموزش و باز آموزي مربيان مراكز آموزش بهورزي در خصوص برنامه طب ایرانی
-تهیه برنامههای آموزشی حین خدمت جهت ردههای مختلف
-انجام مطالعات لازم در زمینه برنامه طب ایرانی جهت استفاده از آخرین روشهای علمی
-همكاري با مراكز بهداشتي و درماني در اجراي طرح ها و برنامههاي مورد نياز
-نظارت بر كميت و كيفيت خدمات و برنامهها و مقايسه آن با ضوابط و معيارهاي تعيين شده
-پیگیری ارائه خدمت در قالب پرونده الکترونیک
-پایش و نظارت ،کنترل و ارزشیابی فعالیت و انجام مداخلات لازم
-همکاری با سایر واحدهای معاونت بهداشتی در طراحی و اجرای مداخلات مربوط به برنامه طب ایرانی
-برنامه ریزی برای تامین تجهیزات لازم
-جمع آوری کلیه فعالیتهای آموزشی واحد ستادی و شهرستانها
-نظارت بر بهبود کیفی عملکردهای ارسالی
-همکاری در آموزش و توانمندسازی مراقبین سلامت
-مشارکت در تهیه و اجرای برنامههای آموزشی از طریق رسانههای گروهی
-مشارکت در توزیع ردیفهای اعتباری برنامه طب ایرانی
-نظارت بر اجراي دستورالعمل ها و برنامه ترویج شیوه زندگی سالم بر اساس آموزههای طب ایرانی در سطح استان در راستاي ارتقاي كمي و كيفي خدمات و مقايسه با ضوابط و شاخص هاي منطقه اي و كشوري
-سایر امور محوله طبق نظر مافوق
- شرح وظایف کارشناسان ستادی شهرستان
-آشنایی با آموزههاي سبک زندگی سالم در طب ایرانی بر اساس محتواي آموزشی
-پاسخگویی به ابهامات مراقبين سلامت و بهورزان در خصوص برنامه طب ایرانی
-مشارکت در پایش و نظارت برنامه طب ایرانی در سطح شهرستان، تجزیه و تحلیل نتایج و ارائه به معاونت بهداشت
-تهیه شاخصهای برنامه، تجزیه و تحلیل شاخصها، تهیه برنامه مداخله ای جهت ارتقای شاخصهای برنامه و ارائه به معاونت بهداشت
-تهیه لیست مشکلات و چالشهای برنامه
-برنامه ریزی جهت اجرای برنامههای آموزشی، استفاده از ظرفیتهای موجود، هماهنگیهای درون بخشی و برون بخشی زیر نظر مقام مافوق
-نظارت بر کیفیت ارائه بسته خدمتی طب ایرانی
-آشنایی با مبانی و آموزههاي طب ایرانی بر اساس محتواي آموزشی به منظور پاسخ به ابهامات مراقبين سلامت و بهورزان
-مشارکت در پایش و نظارت برنامه طب ایرانی
- شرح وظایف مربیان آموزش بهورزی و کارشناسان سلامت خانواده تیم آموزشی بهورزان و مراقبین سلامت
-گذراندن دوره آشنایی با آموزههاي سبک زندگی سالم در طب ایرانی بر اساس محتواي آموزشی به منظور آموزش مراقبين سلامت و بهورزان و رفع ابهامات
-مشارکت در پایش و نظارت برنامه طب ایرانی در سطح دانشگاه و شهرستان
-آموزش طب ایرانی به بهورزان و مراقبين سلامت
-آموزش برقراري ارتباط به بهورزان و مراقبين سلامت
-ارزشيابی برنامههاي آموزشی
- شرح وظایف کارشناسان مراکز خدمات جامع سلامت
-آشنایی با آموزههاي سبک زندگی سالم در طب ایرانی بر اساس محتواي آموزشی به منظور پاسخ به ابهامات مراقبين سلامت و بهورزان
-مشارکت در پایش و نظارت برنامه طب ایرانی
- شرح وظایف مراقبین سلامت /بهورز
-گذراندن دوره آشنایی با آموزههاي سبک زندگی سالم در طب ایرانی بر اساس محتواي آموزشی به منظور آموزش جمعيت تحت پوشش خانه بهداشت/ پایگاه سلامت
-برگزاري پویشهاي آموزشی و اطلاع رسانی درباره برنامه
-تکميل شناسنامه سبک زندگی براي جمعيت تحت پوشش خانه بهداشت/ پایگاه سلامت و ثبت در سامانه
-اطلاع رسانی عمومی و آموزش سبک زندگی سالم به شکل گروهی
-آموزش اصلاح سبک زندگی به جمعيت تحت پوشش خانه بهداشت/ پایگاه سلامت و ثبت در سامانه (آموزش
فردي)
-به روزرسانی شناسنامه سبک زندگی در مراجعات بعدي متقاضيان دریافت آموزش طب ایرانی و ثبت در سامانه
-نظرسنجی دورهاي از دریافت کنندگان بسته آموزش سبک زندگی و ارسال آن به سطوح بالاتر
گامهای اجرایی
- تشکیل جلسه توجیهی کشوری
- تشکیل کمیته اجرایی در دانشگاه
- تدوین برنامه عملیاتی و جدول زمانی
- اجرای برنامههای آموزشی در دانشگاهها و شهرستانها
-آموزش کارشناسان ستادی
-آموزش به پزشکان درمانگر شبکههای بهداشت
-آموزش به مربیان بهورزی و کارشناسان سلامت خانواده
-آموزش کارشناسان مراکز خدمات جامع سلامت
-آموزش مراقبان سلامت و بهورزان توسط مربیا بهورزی و کارشناسان سلامت خانواده
- اجرای برنامه در واحدهای ارائه خدمت
-اجرای برنامههای آموزشی گروهی برای مخاطبان عام
-ارزیابی و آموزش چهره به چهره شیوه زندگی سالم با استفاده از آموزههای طب ایرانی
- پایش و ارزیابی و ارائه گزارش به ستاد کشوری
-تدوین برنامه نظارت، ارزیابی و پایش در ستاد ملی
-تدوین برنامه نظارت، ارزیابی و پایش در ستاد دانشگاه
-اجرای برنامه نظارت و پایش در ستاد شهرستان
بوکلت غیر پزشک طب ایرانی
دستورالعمل ادغام طب ایرانی اصلاحیه اردیبهشت.1403
سبک زندگی سالم.بهورزان.1
سبک زندگی سالم- بهورزان 2
