مخاطرات مصرف بی رویه نمک و انواع چربی ها
غذای سالم بخورید ، سلامت بمانید!!
در راستای اطلاع‌رسانی و ارتقاء سطح آگاهی مردم دیار همیشه سبز مازندران نسبت به میزان سلامتی خود و حفظ این گوهر ارزشمند دست به امری مهم زده و با ترویج فرهنگ خود مراقبتی سعی بر بالا بردن سطح سلامت مردم مازندران دارد. در گزارشی که می‌خوانید کارشناسان و متخصصان این دانشگاه نکات مهمی را در ارتباط با نقش مهم تغذیه سالم و کاهش مصرف نمک و انواع چربی های مضر در پیشگیری از بروز بیماریهای مزمن و غیر واگیر مانند سرطان، بیماریهای قلبی عروقی، دیابت، فشارخون بالا و ... تاکید داشته اند. لذا توجه به مطالب ذیل می تواند در حفظ سلامتی هم استانی های عزیز نقش مهمی را ایفا کند.
مقدمه:
موضوع سلامتی و ابعاد آن و عوامل تاثیرگذار بر آن، همواره مورد توجه دانشمندان علوم مختلف بوده است. یکی از عوامل تأمین کننده سلامت، تغذیه سالم است. اثر مستقیم تغذیه بر سلامت از دیرباز شناخته شده است. انسان از سده های پیشین با تجربه و آزمایش پی برده است که با تغذیه صحیح از زندگی سالم تر و طولانی تری برخوردار خواهد بود. غذا برای رشد و نمو سالم ضروری است و نقش مهمی در بهبود کیفیت زندگی دارد. به ویژه در پیشگیری و درمان بسیاری از بیماری های مزمن موثر است. پیشگیری از بیماریهای مزمن نیاز به انتخاب مواد غذایی مناسب و عادات غذایی سالم دارد. در دنیای امروز علم تغذیه و رابطه آن با سلامتی بدن یکی از مسائل اساسی یک زندگی موفق و سرشار از تلاش و سازندگی است. از سوی دیگر فرد هنگامی می تواند به سلامت جسمانی و روانی مناسب دست یابد که در مورد نوع تغذیه و برنامه غذایی خود اطلاعات کامل داشته باشد. بنابراین رسیدن به سلامتی عموما حذف گروهی از غذاها و یا مصرف افراطی نوعی از خوراکی ها نیست. در واقع برقراری تعادل و تنوع در مصرف مواد غذایی اهمیت عمده ای دارد.
زنگ خطر چاقی و مصرف بیش از حد نمک در کشور:
دومین پویش ملی سلامت، این بار با رویکرد تغذیه سالم، قرار است از اول بهمن ۱۴۰۲ در کشور کلید بخورد.
"دومین پویش ملی سلامت، اطلاع‌رسانی تغذیه سالم" با محوریت نمک یددار و لبنیات، نیمه اول بهمن ماه امسال در سراسر کشور آغاز شده است. دراین پویش از اول تا هفتم بهمن با موضوع نمک و شعار «انتخاب همه: نمک کم، اما تصفیه شده یددار» و همچنین از هشتم تا پانزدهم بهمن با موضوع لبنیات و شعار «از کودکی تا پیری، لبنیات دوست سلامتی» در سراسر کشور به اجرا گذاشته می‌شود.
مشاوره بگیر!
در این پویش به افرادی که دارای اضافه وزن هستند مشاوره تغذیه داده می شود و این مشاوره شامل آموزش تغذیه سالم خواهد بود که با مداخلات به موقع، منجر به پیشگیری از ابتلای این افراد به پرفشاری خون و دیابت و عوارض ناشی از آن خواهد شد.
بر اساس تحقیقات صورت گرفته مصرف نمک در کشور ما دو برابر حد استاندارد است.
مردم باید بدانند نمک‌های بازار تحت عنوان نمک دریا، سنگ نمک، نمک صورتی و…، مجوز سازمان غذا و دارو را ندارد. این نمک‌ها حاوی مقدار زیادی فلزات سنگین بوده و سرطان‌زا هستند.
در همین حال کارشناسان بر این باورند که در مورد لبنیات گاهی اطلاعات غلطی به مردم داده می‌شود . این باورهای غلط در مورد مصرف لبنیات بایستی اصلاخ شود تا مصرف لبنیات کاهش نیابد. مطالعات نشان می‌دهد اگر مصرف لبنیات به اندازه کافی باشد خطر سرطان روده بزرگ کاهش می‌یابد و در جلوگیری از پوکی استخوان مؤثر است. مردم باید روزانه دو تا سه واحد در روز لبنیات کم چرب مصرف نمایند.
بر اساس همین تحقیقات، روغن‌های مصرفی نسبت به چند سال قبل اصلاً قابل مقایسه نیست، دهه‌های قبل روغن‌هایی تولید می گردید که غنی از اسید چرب ترانس (مضرترین نوع اسیدچرب) بودند اما اکنون روغن‌های مایع گیاهی با درصد اسید چرب ترانس پایین به وفور وجود دارد، در یارانه دولت در بسته سبد معیشتی نیز به مصرف روغن مایع گیاهی تاکید شده است. البته وزارت بهداشت پروژه‌هایی در راستای حذف اسیدهای چرب ترانس روغن‌ها نیز در دست اجرا دارد.
نقش تغذیه سالم در پیشگیری از ابتلا به سرطان:
خوردن غذاهای سالم در پیشگیری از سرطان تاثیر زیادی دارد. تحقیقات نشان داده است، مواد غذایی مضر مانند انواع غذاهای فست‌فود و نوشیدنی‌های شیرین گازدار می‌توانند خطر ابتلا به انواع سرطان را بیشتر کنند.
تغذیه سالم شامل دریافت چه مواد غذایی می‌شود؟
برای خوردن غذاهای سالم باید غذاهای پرکالری، پرچرب، نمکی و غذاهای فرآوری شده را محدود کنید. روش‌های آشپزی سالم مانند بخارپز و آب‌پز را جایگزین روش سرخ کردن غذا کنید. برای داشتن تغذیه سالم باید تمامی مواد غذایی موجود در هرم مواد غذایی را روزانه مصرف کنید تا سلامت بدن حفظ شود و نکته مهم دیگر پیروی از اصل تنوع و تعادل در برنامه غذایی روزانه می باشد. همچنین می توانید از متخصصین تغذیه راهنمایی بگیرید.
آیا برای تغذیه سالم باید چربی را حذف کرد؟
برای داشتن تغذیه سالم بهتر است چربی‌های مضر را به‌مرور حذف کنید و چربی‌های خوب مانند روغن زیتون و آووکادو را جایگزین کنید. استفاده از چربی‌های مفید برای سلامت قلب و عروق و مغز ضروری است.
از کجا بفهمیم تغذیه سالمی داریم؟
با بررسی هرم غذایی و مصرف تمامی گروه‌های مواد غذایی می‌توان از یک برنامه غذایی سالم پیروی کرد. تنها باید مواد مضر و فرآوری شده را از برنامه غذایی حذف کنید. شما می‌توانید برای داشتن برنامه غذایی سالم به متخصص تغذیه مراجعه کرده و در رابطه با مصرف غذاهای سالم اطلاعات دقیقی دریافت کنید.
دکتر رضا صفری عربی- معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مازندران اعتقاد دارد: نمک دریا نمکی تصفیه نشده است که دارای انواع ناخالصی ها از جمله فلزات سنگین مانند: جیوه، آرسنیک و کادمیوم است که خطر سرطان زایی آنها اثبات شده است.
ایشان بیان نمودند که نمک دریا علاوه بر داشتن نا خالصی ها، دارای میزان کم یُد و یا حتی فاقد یُد است که نیاز روزانه به یُد را تامین نمی کند، در ادامه خاطر نشان نمودند: اینکه گفته می شود نمک دریا می تواند املاح دیگر مانند منیزیم و کلسیم را تامین کند، درست نیست زیرا بدن برای تامین املاح موردنیاز به منابع غنی تر نیاز دارد و این املاح را می توان از سایر منابع غذایی دریافت کرد.
رئیس مرکز بهداشت استان افزود: محتوایی که به طور گسترده در زمینه نمک دریا در فضای مجازی و یا توسط برخی از افراد به نام طب سنتی، تبلیغ می شود، برخلاف سیاست های وزارت بهداشت که متولی سلامت مردم کشور است، می باشد.
طبعا افراد سودجویی که سعی در ترویج مصرف نمک دریا دارند، نه تنها سلامت مردم کشور را به خطر انداخته، بلکه موجب شیوع مشکل گواتر، تولد نوزادان با ناهنجاری های مادرزادی و بسیاری از اختلالات ناشی از کمبود ید خواهند بود.
وی تصریح کرد: بدیهی است درصورتی نمک دریا می تواند مصرف خوراکی داشته باشد که در قالب استانداردهای موجود، حاوی یُد کافی و دارای مجوز تولید و پروانه ساخت از وزارت بهداشت باشد.
رئیس مرکز بهداشت استان گفت: در حال حاضر نمک هایی به عنوان نمک دریای تصفیه شده یُددار در بازار موجود است، افرادی که تمایل به مصرف این نوع نمک دارند، باید نمکی را انتخاب کنند که حتما کلمات تصفیه شده و یُددار و پروانه ساخت و علامت استاندارد بر روی بسته بندی آنها درج شده باشد.
وی با بیان اینکه مصرف نمک زیاد منجر به سرطان معده، پوکی استخوان و پرفشاری خون می شود، عنوان کرد: اکثر مطالعات نشان می دهند که میانگین مصرف نمک در هر جمعیت با مرگ و میر در اثر سرطان معده ارتباط نزدیکی دارد. تأثیر بالقوه مصرف زیاد نمک در سرطان زایی معده این است که مصرف نمک زیاد در رژیم غذایی به تغییر ویسکوزیته مخاطی که از معده محافظت می کند، منجر می شود و می تواند زمینه ساز آسیب اپیتلیومی باشد که در نهایت منجر به زخم معده و سرطان معده شود.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مازندران همچنین تاکید کرد: مصرف نمک بیش از نیاز روزانه که 3 تا 5 گرم در روز است، می تواند زمینه ساز پوکی استخوان باشد، به این صورت که مصرف نمک باعث افزایش دفع کلسیم از طریق ادرار می شود و می تواند فرد را مستعد پوکی استخوان کند و در دراز مدت منجر به سکته قلبی و مغزی در فرد شود؛ پس به یاد داشته باشید که در مصرف نمک تعادل را رعایت کنید تا یک عمر با سلامت زندگی کنید.
8 نکته اساسی برای داشتن تغذیه سالم
نکته اصلی یک تغذیه سالم ، خوردن و دریافت مقدار کالری متناسب با میزان فعالیت شما است، بنابراین میزان انرژی مصرفی خود را با میزان انرژی دریافتی خود متعادل کنید.
اگر بیشتر از آن میزانی که بدن شما به انرژی نیاز دارد، مواد غذایی دریافت نمایید، وزن شما اضافه خواهد شد، چرا که میزان انرژی اضافه‌ای که دریافت نموده‌اید به صورت چربی در بدن شما ذخیره می‌شود. اگر کمتر از میزان نیاز بدن مواد غذایی مصرف نمایید، وزنتان کم می‌شود.
۱- مصرف کربوهیدرات پیچیده
وعده‌های غذایی خود را بر پایه کربوهیدرات‌های نشاسته‌ای با فیبر بالا قرار دهید. انواع مواد غذایی سبوس‌دار و با فیبر بالا مانند ماکارانی سبوس‌دار، برنج قهوه‌ای و یا سیب‌زمینی با پوست را انتخاب کنید.
۲- مصرف کافی میوه و سبزیجات
توصیه می‌شود هر روز حداقل ۵ واحد از انواع میوه‌ها و سبزیجات را مصرف کنید.
۳- ماهی بیشتری مصرف نمایید:
ماهی منبع خوبی از پروتئین است و حاوی ویتامین‌‌ها و مواد معدنی زیادی است. همچنین سرشار از اسیدچرب امگا 3 است که نقش مهمی برای سلامت قلب و عروق دارد. یکی از راه‌های داشتن تغذیه سالم خوردن ماهی است، سعی کنید حداقل هفته‌ای ۲ بار در برنامه غذایی خود ماهی مصرف کنید.
۴- میزان مصرف چربی مضر و شکر را کاهش دهید:
شما در رژیم غذایی خود به مقداری از چربی نیاز دارید، اما توجه به میزان و نوع چربی‌هایی که می‌خورید بسیار مهم است.
دو نوع اصلی چربی وجود دارد: اشباع و غیراشباع. میزان بیش از حد چربی اشباع‌شده می‌تواند سطح کلسترول خون را افزایش دهد و این باعث افزایش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی می‌شود.
برای رژیم سالم‌تر، سعی کنید بیشتر از چربی های مفید مانند روغن زیتون و روغن های مایع استفادعه کنید و از چربی های مضر مانند روغن جامد، پیه و دنبه استفاده نکنید.
زمانی که گوشت می‌خورید، سعی کنید تا برش‌های بدون چربی را انتخاب کرده و چربی‌هایی را که قابل مشاهده است برش داده، جدا کرده و کنار بگذارید.
۵ -فعال باشید و وزن خود را در محدوده سالم حفظ نمایید.
علاوه بر داشتن تغذیه سالم ، ورزش منظم نیز می‌تواند به کاهش ابتلا به بیماری کمک نماید. ورزش و فعالیت برای سلامتی شما مفید است.
توصیه شده است که بطور متوسط 150دقیقه در هفته فعالیت فیزیکی مناسب داشته باشید که آسان ترین آن پیاده روی است.
۷- تشنه نمانید:
برای جلوگیری از کم‌آبی بدن، می‌بایست مایعات زیادی بنوشید. توصیه می‌شود که روزانه ۶ تا ۸ لیوان مایعات نوشیده شود. این میزان علاوه بر مایعاتی است که در زمان خوردن غذا دریافت می‌کنید.
سعی کنید از نوشیدنی‌های شیرین و گازدار پرهیز نمایید چرا که کالری بالایی دارند و برای دندان نیز مضر هستند حتی آب‌میوه‌های شیرین‌نشده و اسموتی‌ها حاوی قند آزاد هستند.
۸- صبحانه را حذف نکنید:
آیا صبحانه مفید است؟ برخی از افراد از صبحانه صرف نظر می‌کنند چرا که فکر می‌کنند این امر به کاهش وزن آنها کمک می‌کند اما یک وعده صبحانه سالم سرشار از فیبر، کم‌چرب، کم‌قند و کم‌نمک، می‌تواند بخشی از یک برنامه غذایی سالم و متعادل بوده و به شما در دریافت مواد مغذی مورد نیاز برای سلامتی کمک کند.
غلات سبوس‌دار کم‌شکر به همراه شیر نیمه‌چرب و برش‌هایی از میوه می‌تواند صبحانه‌ای مقوی و سالم باشد.
در پایان امید است با توجه به پویش های در حال اجرا بتوانیم با افزایش آگاهی تغذیه ای جامعه از بروز بیماریهای غیرواگیر در سالهای آتی پیشگیری کنیم.
ادامه مطلب کلیک کنید
